سلام کردن

سلام كردن مسلمانى به يكديگر، ايجاد انس و الفت ميكند، كينه ها و كدورتها را مى زدايد، اخم پيشانى ها را باز مى كند، بنابراين ، زن و شوهرى كه نياز به انس و الفت و صفا و صميميت بيشترى دارند، اين دستور را بايد بيشتر رعايت كنند. شوهر كه از در منزل وارد مى شود، بايد به همسرش ‍ سلام كند و هر گاه كه از خواب بر مى خيزند، زن به شوهرش سلام كند و بهتر آنكه در سلام كردن ، هر يك بر ديگرى سبقت گيرد.

سلام بايد با صداى بلند و واضح باشد، نه آهسته و نهان . زن و شوهر نبايد اين موضوع را كه اسلام به آن اهميت زياد داده است ، كوچك شمرند و كم اهميت گيرند و بگويند: سلام كردن براى بيگانگان است ، نه زن و شوهر كه با هم يگانه و نزديكند.

واعظى مى گفت : دوستى داشتم ثروتمند و مرفه . روزى به من گفت : نمى دانم چه سرى در كار است ، كه زندگى من و همسر و فرزندانم با وجود آماده بودن همه گونه وسائل زندگى ، روح و نشاط ندارد، در صورتى كه زندگى شما و امثال شما كه يك دهم در آمد و توسعه و رفاه ما را نداريد، پر از شور و عشق و شادى و نشاط است شما از ما بيشتر مى خنديد و گونه هاى شما سرختر است و فرزندان شما با نشاطتر و زنده دل ترند.

به او گفتم شما با همسرت سلام و خداحافظى مى كنى ؟ گفت نه ، گفتم حال چند وقتى اين موضوع مهم اسلامى را آزمايش كن . در آنجا سرى تكان داد، به علامت اينكه مثلا من از مرض سل و سرطان مى گويم و او قرص آسپرين تجويز ميكند، ولى چندى بعد تشكر كنان نزد من آمد و گفت : به راستى نصيحت تو معجزه كرد. يك سلام كردن كوچك و ناقابل ، در خانواده ما روح و نشاط آورد، وقتى سلام نمى كردم ، من در گوشه يى مى نشستم و همسرم دنبال كارهاى خانه مى رفت ، ولى از وقتى سلام مى كنم ، همسرم مجبور است جوابى بدهد. همين سلام و جواب آسان و بى مايه ، اخم و گرفته رويى ما را به نشاط و گشاده رويى تبديل كرد و دهان بسته ما را باز كرد. بعد از سلام و جواب ، قهرا سخنى از اين در و آن در گفته شد، غصه ها و ناراحتيهاى بازار و خانه فراموش گشت ، خلاصه زندگى افسرده و مرده ما را با يك دستور كوچك رونق و حيات تازه اى بخشيدى و عشق و شور و شعف به خانه ما آوردى .

اين را هم بدانيد كه سلام كردن مستحب و جواب آن واجب است ، پس اگر همسرى سلام كند و همسر وى جوابش ندهد، علاوه بر عواقب وخيم زندگى خانوادگى يعنى اختلاف و كينه و نزاع و جدايى ، خداوند عادل در روز قيامت ، كسى را كه جواب سلام نداده است ، عذاب مى كند.

اميدوارم در ميان خوانندگان اين كتاب ، زن و شوهرى نباشند كه به خاطر كدورت و اختلاف ، به يكديگر سلام نكنند يا اگر يكى سلام مى كند، ديگرى جواب ندهد يا جواب سردى دهد، ولى اگر خداى نكرده چنين افرادى باشند، بايد بدانند كه شيطان بر آنها سوار شده و مغلوب هواى نفس خود گرديده اند.

در درسهاى آينده خواهيم گفت : طبق دستور اسلام زن و شوهرى كه با يكديگر اختلاف پيدا كرده اند، اولا بايد خودشان بدون دخالت ديگران آن اختلاف را حل كنند ثانيا به حكمين مراجعه كنند و اگر اصلاح آنها مفيد نيفتاد، براى آخرين بار، صورت يكديگر را ببوسند و از هم جدا شوند.

بنابراين به زن و شوهر، هر كدام شجاعت اخلاقى و صراحت لهجه بيشترى داشته و مى تواند بر شيطان و هواى نفس خود غالب شود، توصيه مى كنيم : به همسر خود - اگر چه با او كدورت دارد - سلام كند و سپس بگويد: سلام مرا دليل ضعف و تسليم من ندان . راجع به كدورت و اختلافى كه با تو دارم ، در دادگاه شكايت خواهم كرد، يا در قيامت ، در محكمه عدل الهى خواهم گفت ، ولى سلام مى كنم ، براى اينكه مى خواهم ، اطاعت شيطان را نكنم ، مغلوب هواى نفس نشوم و دستور اسلام را اجرا كرده باشم .

دليل

2- و اذا حييتم بتحيه فحيوا باءحسن منها اءوردوها، ان الله كان على كل شى ء حسيبا.

هر گاه كسى شما را سلام و ستايشى كرد، آن سلام و ستايش را به بهتر از آن يا مانند آن پاسخ دهيد، كه خدا حسابگر هر چيز است . 

3- تحيتهم فيها سلام

اهل بهشت يكديگر را با سلام كردن خوش آمد گويند.

4- فاذا دخلتم بيوتا فسلموا على انفسكم تحيه من عندالله مباركه طيبه كذلك يبين الله لكم الايات لعكم تعقلون .

هر گاه به خانه يى وارد شويد (كه كسى در آنجا نباشد) به خودتان سلام كنيد كه سلام خوش آمدى است مبارك و پاك از جانب خدا، خداوند اين گونه آيات خود را براى شما روشن بيان مى كند، باشد كه در آنها تعقل كنيد.

عن اءبيجعفر عليه السلام قال : اذا دخل الرجل منكم بيته فان كان فيه احد يسلم و ان لم يكن فيه احد فليقل : السلام علينا من عند ربنا، يقول الله : تحيه من عند الله مباركه طيبه .

در تفسير آيه شريفه ) امام باقر (عليه السلام ) فرمود: هر گاه مردى به خانه خود وارد شود و كسى در آنجا باشد، به (او يا به ) آنها سلام كند و اگر كسى نباشد، بايد بگويد (( السلام علينا من عند ربنا )) يعنى سلام بر ما از جانب پروردگار ما، كه اين سلام تحيتى است مبارك و پاك از جانب خدا

6- قال رسول الله (ص ) اءن اعجز الناس من عجز من الدعاء و ان ابخل الناس من بخل بالسلام .

پيغمبر (ص ) فرمود: ناتوانترين مردم ، كسى است كه از دعا كردن ناتوان باشد و بخيل ترين مردم كسى است كه از سلام كردن دريغ ورزد.

7- عن ابى جعفر عليه السلام : قال ان الله يحب اطعام الطعام وافشاء السلام

امام باقر (ع ) فرمود: خداوند دوست دارد اطعام طعام (مهمانى كردن و غذا دادن ) و افشاء سلام (بر همه مسلمين سلام كردن ) را

8- قال رسول الله (ص )...افشاء السلام ان لا يبخل بالسلام على احد من المسلمين .

پيغمبر (ص ) فرمود: افشاء سلام اين است كه مسلمان از سلام كردن بر هيچ مسلمانى بخل نورزد. 

9- و عنه عليه السلام : قال يسلم الرجل اذا دخل على اهله و اذا دخل يضرب بنعليه و يتنحنح يصنع ذلك حتى يؤ ذنهم انه قد جاء، حتى لا يرى شيئا يكرهه .

امام صادق (ع ) فرمود: وقتى شوهر به خانه وارد مى شود بايد به خانواده اش ‍ سلام كند، قبلا كفشش را به زمين بزند و سرفه كند تا خانواده را از آمدن خود خبر دهد، مبادا چيزى بيند كه او را ناخوش آيد. 

اين هم دستور ديگرى است براى شوهر كه نبايد سرزده و آهسته و بدون خبر مانند جاسوسان ، وارد خانه بشود، بلكه بايد در پشت در سرفه كند و پايش را بر زمين زند تا زن و فرزندش از آمدن او آگاه شوند، هر چند خانه ، خانه خود اوست ، ولى زن و فرزند كه بنده و كنيز او نيستند. آنها هم شخصيت دارند. شايد همسر يا فرزند بخواهد در غيبت او صداى ناهنجارى داشته باشد كه در حضور او خجالت بكشد و شنيدن آن صدا براى خود او هم كسر شان و كسر شخصيت باشد. جانم به فداى اسلام كه چه نكته بين و موشكاف است . چه دلسوز و مهربان است .

10- عن على (عليه السلام ) قال السلام سبعون حسنه ، تسعه و ستون للمبتدى و واحده للراد.

على (عليه السلام ) فرمود: سلام كردن هفتاد حسنه دارد كه شصت و نه تاى آن براى سلام كننده و يكى براى جواب دهنده است .

11- قال رسول الله (ص ) خمس لا ادعهن حتى الممات : الاكل على الحضيض مع العبيد و ركوبى الحمار موكفا و حلبى العنزبيدى و لبس ‍ الصوف و التسليم على الصبيان لتكون سنه من بعدى .

پيغمبر (ص ) فرمود، پنج چيز را تا زمان مرگ ترك نمى كنم : 1- در جاى پست با بردگان غذا خوردن 2- بر الاغ بى پالان سوار شدن 3- بز را با دست خود دوشيدن 4- لباس خشن پوشيدن 5- سلام كردن بر كودكان ، تا پس از من سنت شود (و مسلمين و به ويژه رهبرانشان اين اعمال را انجام دهند)

روانشناسان بصير و با انصافى كه درباره شخصيت دادن به كودك دستورها مى دهند، كتابها مى نويسند و فوايد و مزايايى براى آن نقل مى كنند، آيا دستورى ساده تر، شخصيت دهنده تر، ريشه دارتر از سلام كردن رهبر به كودك براى شخصيت دادن به او پيدا كرده اند؟

و همچنين جمله اى كه امام چهارم ، زين العابدين (عليه السلام )به كودكان مى گفت ، كه (( مرحبا به كودكان امروز و بزرگان آينده ما)) .